Εξ ανατολών το φως…Ιαπωνία
της Βιτάλια Ζίμμερ.
Ο πλανήτης χωρίζεται στα τρία. Δυτικός κόσμος, μπούργκα και Ιαπωνία. Όποιος δεν έχει πάει στην Ιαπωνία, δεν έχει δει τίποτα.
Ταξιδέψτε με Virgin πρώτη θέση. Το ταξίδι είναι μεγάλο. Ο καλύτερος ενδιάμεσος σταθμός είναι η Γερμανία. Το κόστος του ταξιδιού είναι υπέρογκο. Για όσους είναι εφικτό το business trip ας το πράξουν.
Ταξιδέψτε με δικό σας άνθρωπο. Αυτός που θα κάθεται δίπλα σας δεν πρέπει να είναι ενοχλητικός. Το ταξίδι διαρκεί πολλές ώρες και χρειάζεστε άνεση και ησυχία.
Προσοχή στα έξοδα. Αν η Ζυρίχη σας φαίνεται ακριβή, τότε στο Τόκιο θα νιώσετε απόγνωση.
Αποφύγετε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς τις ώρες αιχμής. Το κόστος του ταξί είναι απαγορευτικό. Υπάλληλοι του μετρό, με γάντια, θα σας πιέζουν χωρίς καμία υπόνοια για απρεπή χειρονομία, για να κλείσουν οι πόρτες.
Αποφύγετε τις χειραψίες. Θα σας δώσουν το χέρι από ευγένεια και μόνο. Προτιμούν την υπόκλιση. Μετά από λίγες συναντήσεις, θα αποκτήσετε τη συνήθεια. Είναι πολύ πιο βολικό και απείρως πιο ευγενικό.
Μην μείνετε μόνο στο Τόκιο. Η επαρχιακή Ιαπωνία είναι το κάτι άλλο. Μία παγόδα στο δάσος, με τους χάρτινους τοίχους και χάρτινες πόρτες είναι ότι πιο μίνιμαλ θα βρείτε. Θα κοιμηθείτε και θα φάτε στο πάτωμα. Αν κάνετε σεξ, σας ακούνε όλοι. Και τους ακούτε… Δεν πρόκειται να σχολιάσουν οτιδήποτε. Ακόμα και τα παιδιά γνωρίζουν τι συμβαίνει από μικρή ηλικία. Δεν υπάρχει ταμπού αλλά υπάρχει η αιδώς.
Προσοχή στις τουαλέτες. Οι περίφημες Ιαπωνικές τουαλέτες είναι γρίφος. Την εποχή εκείνη τα κουμπιά τους δεν ανέγραφαν τίποτα στα Αγγλικά. Σήμερα οι τουαλέτες έχουν διεθνή σύμβολα και έχουν ενδείξεις στα Αγγλικά. Πριν πατήσετε οποιοδήποτε πλήκτρο, απομακρυνθείτε. Οι Ιάπωνες υποφέρουν από αιμορροΐδες. Υπάρχει ειδικό κουμπί και πλύσιμο της ευαίσθητης περιοχής. Υπάρχει επίσης κουμπί που παράγει ήχους για να καλύψει τους δικούς σας ανεπιθύμητους ήχους.
Χρειάζεστε Ιάπωνα φίλο-φίλη για το οτιδήποτε. Είναι ευγενικοί και υπομονετικοί. Θα αντιμετωπίσουν την άγνοιά σας με συμπόνοια. Εμείς σε αντίστοιχη περίπτωση θα είχαμε ξεσπάσει σε γέλια.
Προσοχή στη Γιακούζα. Είναι παντού και πουθενά. Αν δείτε ακριβό σπορ αυτοκίνητο, τότε θεωρείστε ότι είναι ένας από αυτός. Τα τατουάζ είναι καλά κρυμμένα. Τα αυτοκίνητα δεν κρύβονται.
Αν σας καλέσουν σε σπίτι, να είστε προσεκτικοί. Τα σπίτια είναι πολύ μικρά αλλά η διαρρύθμιση είναι πολύ μελετημένη. Αν έχετε μεγάλο ύψος, προσοχή.
Σε κάθε επώνυμο βάλτε την κατάληξη “σαν”. Είναι το αντίστοιχο “κύριος” για εμάς. Η Ιαπωνική γλώσσα είναι ψηφιακή γλώσσα. Είναι πιο εύκολη από όσο φαίνεται. Μία πρόταση γίνεται αρνητική με ένα κοινό πρόθεμα στο ρήμα. Ο Ενικός και ο Πληθυντικός είναι δύσκολοι. Δεν αλλάζουν οι καταλήξεις, αλλά η χροιά της φωνής. Προσπαθήστε να μάθετε τα απλά. Θα το εκτιμήσουν.
Επισκεφθείτε κομμωτήριο, άντρες-γυναίκες. Είναι οι καλύτεροι στον κόσμο. Το δοκίμασα και ένιωσα σαν γκέισα. Μία ξανθιά γκέισα. Στα πολύ ακριβά κομμωτήρια, αλλάζεις ρούχα και βάζεις κιμονό. Βγάζεις ακόμα και τα υποδήματα. Το κόστος ήταν υπέρογκο αλλά πήρα ένα μοναδικό μάθημα κουλτούρας. Η υπάλληλος θα σας βοηθήσει να γδυθείτε μέχρι τα εσώρουχα. Θα πάρει τα ρούχα σας και θα τα βάλει προσεκτικά στην ντουλάπα. Στη συνέχεια θα σας βοηθήσει να βάλετε το κιμονό. Η ζώνη πρέπει να δεθεί στην πλάτη. Οι πόρνες δένουν τη ζώνη εμπρός. Μία γκέισα δεν είναι πόρνη όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Το μόνιμο χαμόγελό της βοηθού μου, είναι αληθινό. Είναι εκεί για να σας υπηρετήσει. Αφεθείτε χωρίς καμία αναστολή. Όσο τους δείχνετε εμπιστοσύνη τόσο το καλύτερο. Η αίσθηση της ομορφιάς που έχετε δεν έχει καμία σημασία γι αυτούς. Έχουν τη δική τους κουλτούρα. Ήταν μεγάλη τιμή για εμένα, να με ντύσουν γκέισα.
Επισκεφθείτε ένα σχολείο. Ξεχάστε ότι ξέρατε μέχρι σήμερα. Κοντές φούστες για τα κορίτσια, όλες πάνω από το γόνατο. Είναι μία μαζική εκπαίδευση του λαού κατά της παιδεραστίας. Δεν σου κάνει εντύπωση το γυμνό πόδι. Ο καθαρισμός του σχολείου γίνεται από τους μαθητές. Αν είστε τυχεροί και σας περιμένουν, θα σας πουν ένα τραγούδι από τη χώρα σας, στη γλώσσα σας. Η ανθοδέσμη με τα χρυσάνθεμα είναι δεδομένη. Θα κλάψετε στην υποδοχή. Στη δική μου περίπτωση, ήταν αρκετά μπερδεμένοι και τους κούρασα. Τρεις εθνικοί ύμνοι ακούστηκαν. Ισραήλ, Γερμανία, Ελλάδα. Και στο τέλος δώρο μία αναμνηστική πλακέτα “ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ. ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ.” Το λιγότερο που μπορείτε να κάνετε είναι να πάρετε αγκαλιά όλα τα παιδιά δακρυσμένοι ενώ εκείνα έχουν ένα αστραφτερό χαμόγελο. Σε κάθε έκφρασή τους, η χαρά τους ήταν μεγαλύτερη από τη δική μου. Με ξεπερνάνε συνέχεια. Η ανάγκη για υπόκλιση γίνετε ολοένα και πιο επιτακτική. Είμαι λίγη, είμαι πονηρή, είμαι υστερόβουλη. Ένα ακόμα χαστούκι από τη ζωή και τους απλούς ανθρώπους.
Προσοχή στα φαγητά. Ειδικά στο ψάρι. Δεν τρώτε φούγκου. Μπορεί να πεθάνετε. Κάθε χρόνο πεθαίνουν αρκετοί από το πιο νόστιμο ψάρι του κόσμου, που τρώγεται ωμό σε πολύ λεπτές φέτες. Είναι δηλητηριώδες εξαιτίας των εντοσθίων. Δοκίμασα μετά από “θυσία” συναδέλφου. Δύο φέτες τόσο λεπτές, σχεδόν διάφανες, κόπηκαν στη μέση και τις έφαγε. Όταν διαπιστώσαμε ότι δεν πέθανε, έφαγα κι εγώ. Ο σεφ είχε κρατική πιστοποίηση για τον καθαρισμό του συγκεκριμένου ψαριού. Ο καθαρισμός απαιτεί ειδικούς χειρισμούς και πλύσιμο με συνεχή ροή νερού επί 4-5 ώρες. Τα εντόσθια τοποθετούνται σε ειδικό κάδο με κλειδί. Υπάρχουν δύο κλειδιά. Ένα για τον σεφ και ένα για το ειδικό συνεργείο του Δήμου. Παλαιότερα τα έτρωγαν οι άστεγοι και πέθαιναν. Οι ωμές φέτες σερβίρονται σε ειδικό δωμάτιο, διότι μπορεί να είναι το τελευταίο γεύμα σας. Κάθεστε στο ειδικό μαξιλάρι στο πάτωμα πάντα. Ομολογώ ότι είναι το πιο νόστιμο ψάρι που έχω φάει.
Κάθε πρόσκληση πρέπει να γίνει δεκτή. Μέχρι και βόλεϊ έπαιξα με την ομάδα ενός Νοσοκομείου. Τα αποδυτήρια είναι σαν χειρουργεία. Εκεί βρήκα εμφάνιση με το όνομά μου! Είχαν φροντίσει για τα πάντα. Τα ντους είναι κοινά… Το πέρασα κι αυτό… Ευτυχώς υπήρχαν και άλλες γυναίκες. Δεν σε κοιτάζει κανείς τελικά. Εκεί είσαι άνθρωπος κι όχι γυναίκα ή άντρας. Το στοίχημα το πληρώνει ο νικητής. Ναι, ο νικητής θα προσφέρει το δείπνο. Τα φαγητά έρχονται από τους σερβιτόρους και οι αντίπαλοι τα παραλαμβάνουν. Θα το πιάσει ο αντίπαλος παίχτης που κάθετε απέναντί σας με τα δύο χέρια, θα στραφεί προς εσάς, θα κάνει μία υπόκλιση και θα σας το προσφέρει. Ο νικημένος έχει μεγάλη αξία για τους Ιάπωνες. Οι ερμηνείες είναι πολλές. Η πιο σημαντική είναι ότι δεν χρειάζεται να κάνετε χαρακίρι. Η δεύτερη πιο σημαντική είναι ότι, η αξία του ηττημένου αναβαθμίζει την αξία του νικητή. Πρώτη φορά χάρηκα που έχασα…
Κατά τη διάρκεια του φαγητού θα περιμένετε τον οικοδεσπότη. Δεν ακουμπάτε τίποτα πριν ξεκινήσει εκείνος. Αν δεν ξεκινήσει το φαγητό, δεν ξεκινάτε. Το ίδιο και για την πρώτη γουλιά κρασί. Μετά είστε ελεύθεροι. Αν σταματήσει να τρώει, σταματήστε κι εσείς. Ξεχάστε τις μεγάλες ποσότητες φαγητού.
Θα λατρέψετε το σάκε. Προσοχή όμως γιατί είναι γλυκό στη γεύση και περιέχει αρκετό αλκοόλ.
Το σούσι είναι όξινο και τρώγεται ευχάριστα. Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη δεν έφαγα ποτέ κάτι αντίστοιχο. Σούσι τρως μόνο στην Ιαπωνία.
Επισκεφθείτε τη Χιροσίμα τουλάχιστον. Να αποτίσετε φόρο τιμής έστω και μόνοι σας. Μία περιποιημένη ακριβή ανθοδέσμη και ένα λεπτό ακίνητοι σε στάση προσοχής, είναι το λιγότερο που πρέπει να κάνετε. Θα το εκτιμήσουν ακόμα περισσότερο. Ένιωσα το ίδιο συναίσθημα όπως στο τείχος των δακρύων. Οι συνάδελφοι Ιάπωνες φόρεσαν κιπά προς τιμήν μου, όταν με συνόδευσαν. Ήταν κάτι που δεν περίμενα και με φόρτισαν συναισθηματικά. Αναγκάστηκαν να δεχθούν τα σταυρωτά φιλιά μου, αφού πριν υποκλίθηκα και υποκλίθηκαν. Ένιωσα μία ευχάριστη στεναχώρια. Ήταν τόσο ανάμικτα τα συναισθήματα, που η υπόλοιπη μέρα κύλησε σαν σε μνημόσυνο.
Η Ιαπωνία είναι μία πολύ όμορφη χώρα. Αν μείνετε πολλές μέρες, ίσως να μην θέλετε να γυρίσετε πίσω ποτέ. Πουθενά αλλού δεν ένιωσα ότι μπορώ να μείνω για πάντα. Ο ρομποτισμός δεν υφίσταται. Είναι λάθος η αντίληψή μας. Δεν έχει καμία σχέση με τη Βόρεια Κορέα. Τα πάντα έχουν απλοποιηθεί με βάση τα best practices. Οι διασταυρώσεις τους έχουν διαγώνιες διελεύσεις για τους πεζούς. Είναι αρκετά σοβαροί σαν άνθρωποι, με διαφορετική αίσθηση του χιούμορ. Ο αυτοσαρκασμός υπάρχει αλλά θέλει προσοχή. Οι γυναίκες είναι πιο ταπεινές από τους άντρες. Όταν φιλοξενήθηκα, η γυναίκα ήταν σαν σκλάβα. Είχα υποχρεωτικά βοήθεια στο μπάνιο, στην αλλαγή ρούχων, στα πάντα. Ακόμα και στο χτένισμα. Μέσα στο σπίτι φορούσα μόνο κιμονό και ήμουν ξυπόλητη. Ομολογώ ότι το μεταξένιο κιμονό είναι πάρα πολύ άνετο. Το λάτρεψα και το φοράω ακόμα και σήμερα.
Στην Ιαπωνία πρώτη φορά ένιωσα τόσο σημαντική. Όχι ως ιατρός, αλλά ως άνθρωπος. Ταυτόχρονα, πρώτη φορά ένιωσα ότι πρέπει να φέρομαι στους άλλους ως σημαντικούς. Πήρα ένα δωρεάν και γερό μάθημα ενσυναίσθησης και από τότε άλλαξα. Σταμάτησα να υβρίζω ανθρώπους. Έπαψα να έχω έπαρση και έγινα φιλάνθρωπος. Ήμουν μισάνθρωπος και με γιάτρεψαν με φάρμακο τη συμπεριφορά τους.
Η τελευταία βραδιά με άφησε συγκλονισμένη. Ένα στημένο τελετουργικό με πανάκριβα δώρα και δώρα συναισθηματικής αξίας. Ένα από αυτά ήταν ένα σπαθί κατάνα, το οποίο μου το έστειλαν με ειδική διαδικασία επειδή θεωρείται όπλο διεθνώς. Δεν μπορείς να ταξιδέψεις στο αεροπλάνο με το σπαθί όπως η Ούμα Θέρμαν στο Kill Bill. Ούτε μπορείς να το έχεις στις αποσκευές. Όταν το παρέλαβα, είδα ότι είχαν χαράξει το όνομά μου πάνω του. Συνοδευόταν από το πιστοποιητικά γνησιότητας του χειροποίητου χάλυβα και του κατασκευαστή. Ακόμα το έχω στο κουτί του, ντυμένο με μετάξι για μην οξειδωθεί. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, πρέπει να το στείλω για συντήρηση στην Ιαπωνία, στον κατασκευαστή. Με αυτό το σπαθί δεν παίζετε. Το κοιτάτε και κόβεστε. Η τελετή παραλαβής θυμίζει αρκετά το Kill Bill. Το πιο σημαντικό είναι ότι η κοφτερή πλευρά είναι στραμμένη στον δωρητή. Αυτό σημαίνει ότι σας εμπιστεύεται. Ο δωρητής θα πει τα λόγια και ο μεταφραστής θα σας εξηγήσει. Δεν έχω νιώσει στη ζωή μου ξανά έτσι.

Ιαπωνία, η χώρα των χρυσανθέμων, η χώρα του ανατέλλοντος ηλίου.
Εξ ανατολών το φως… (Πολιτεία Πλάτωνος)
Ιαπωνία, πρέπει να πάω ξανά πριν πεθάνω… Τους οφείλω το είναι μου…