Φρέσκα

Τα Δημοτικά γαμοτράγουδα της αποκριάς.

Ξεχωριστή θέση ανάμεσα στις αποκριάτικες τελετουργίες καταλαμβάνουν τα φαλλικά τραγούδια, τραγούδια γονιμικά, που εξορκίζουν το κακό και ζητούν να νικήσουν το θάνατο -παλιότερα και από το Διόνυσο. «Η αρχαία ελληνική γλώσσα διαθέτει πληθώρα ονομάτων για να δηλώσει τα λεγόμενα «απόρρητα» μέλη! Η πολυωνυμία αποκαλύπτει την ποικιλία αλλά και την πολικότητα των αισθημάτων και των αντιδράσεων που προκαλούσαν στον Έλληνα τα όργανα εκείνα, τα οποία διαιωνίζουν τη ζωή: δέος και ιλαρότητα, έλξη και αποστροφή, τρυφερότητα και φρικίαση, θάμβος και καταισχύνη. Η αμφιθυμία αυτή δηλώνεται εναργέστατα στη σημασιολογική εξέλιξη του επίκοινου «αιδοία», το οποίο, ενώ αρχικά σήμαινε τα «σεβάσμια», κατέληξε να σημαίνει ευφημιστικώς τα «επαίσχυντα»… 

Στον Tύρναβο και στα Aμπελάκια Θεσσαλίας για παράδειγμα, αλλά και σε άλλα μέρη, η Kαθαρή Δευτέρα είναι ημέρα αφιερωμένη στον Διόνυσο και τον Πάνα. Στην πλατεία του χωριού μαγειρεύουν σε καζάνι το «μπουρανί», σούπα με τσουκνίδες. Στην τελετή συμμετέχουν (προς το παρόν) μόνο άνδρες, που, κραδαίνοντας τεράστιους φαλλούς σκαλισμένους σε ξύλο, εκστομίζουν τολμηρές βωμολοχίες, τραγουδούν ή απαγγέλλουν άψογους αλλά «άσεμνους» δεκαπεντασύλλαβους, οι οποίοι πανελληνίως αποκαλούνται «γαμοτράγουδα». Αναφέρονται αποκλειστικά στην ερωτική πράξη και όλα λέγονται με το όνομά τους. Οι αυτοσχέδιοι στιχουργοί και οι συμμετέχοντες άνδρες (πολλές γυναίκες παρακολουθούν τα δρώμενα πίσω από τα κλειστά παράθυρα) αναφέρονται αποκλειστικά στην ερωτική πράξη, δηλαδή σε εμπειρία φυσική, γενική, συνήθη και επαναλαμβανόμενη, γνωστή και κοινή, αλλά… «απαγορευμένη» ή επιβαρυμένη με ποικίλες αναστολές, ακόμα και με στρεβλώσεις· και με πολλή υποκρισία… 
Το αξιοσημείωτο, ωστόσο, είναι ότι με την ελευθεροστομία γύρω από την ερωτική πράξη αμφισβητούν γενικά τον κοινωνικό «καθωσπρεπισμό», την υποκρισία και τη δαιμονολογία. Επειδή δε η ελευθερία είναι μία, ενιαία, αδιαίρετη και μεταδοτική (αυτό το είχε καταλάβει ακόμη και ο μαρκήσιος ντε Σαντ), όταν καταχτιέται σʼ ένα σημείο, ή επεκτείνεται και σε όλα τα άλλα ή μαραίνεται και πεθαίνει. Τα «γαμοτράγουδα» λοιπόν της Καθαρής Δευτέρας και τα άλλα «στιχάκια» αναπόφευκτα εκτρέπονται και προς άλλες κατευθύνσεις με αφετηρία πάντοτε την ερωτική πράξη. Ποικιλοτρόπως σχολιάζουν ή περιγράφουν πρόσωπα και πράγματα του χωριού και της καθημερινότητάς του. Παλαιότερα σχολίαζαν ακόμα και τους άρχοντες και τις αρχόντισσες. Ας μην ξενούμε την καταγωγή της φράσης «Άκουσε τα εξ αμάξης»…
Παραθέτουμε ένα σχετικά «σεμνό» χιουμοριστικό τραγούδι. Φυσικά μπορείτε ν’ ανακαλύψετε πάρα πολλά, με μια μικρή περιήγηση στο google.
Κίνησα να πάω στο μύλο/ Με τη θειά μου τη Βασίλω/ Και στα κοντοκαναλάκια/ Πιάσαμε τα παιχνιδάκια.
Σκουντά κείνη σκούντα ‘γώ/ ‘πουκάτω αυτή ‘πουπάνω εγώ./ Αχ βρε θεια μου νάσαν ξένη/ τι καλά που θέλα γένει.
-Κάν’ παιδί μου τη δουλειά σου/ και γω θάμαι πάλι θεια σου./ Στράγκα στρούγκα τη μαχαίρα/ Να κι ο μπάρμπας από πέρα.
-Τι την κάνεις βρε τη θεια σου/ αχ που να καεί η καρδιά σου./ -Πόνος μπάρμπα μ’ τήνε πιάνει/ την πλακώνω για να γιάνει/ -Πλάκωσ’ την καλά παιδί μου/ όπου νάχεις την ευχή μου.

Πηγή: http://www.e-steki.gr/showthread.php?t=17807