Προσέγγιση στην εικαστική τέχνη…Νικόλαος Γύζης

Νικόλαος Γύζης, Μετά την καταστροφή των ψαρών, 1900

Το δραματικό αυτό έργο εμπνεύστηκε ο Γύζης από την καταστροφή των Ψαρών τον Ιούνιο του 1824 από τους Οθωμανούς, το ανήγαγε όμως σε ένα σύμβολο των μεγάλων ιδεών του έθνους που είναι η πατρίδα και η θρησκεία. Το έργο τοποθετείται στην περίοδο μεταξύ 1895-1899, πάντως το 1900 είναι τελειωμένο.

Μέσα σε μια βάρκα, άνθρωποι κατατρεγμένοι από τις σφαγές απειλούνται τώρα από τη φουρτουνιασμένη θάλασσα και κινδυνεύουν να καταποντιστούν. Ένας όρθιος άνδρας με το κουπί στο χέρι, γυρισμένος με την πλάτη προς τον θεατή, προσπαθεί να αποτρέψει την ανατροπή της βάρκας, όπου κυριολεκτικά οι απελπισμένοι πρόσφυγες κλυδωνίζονται. Δεν έχουν περισώσει τίποτα άλλο παρά μια αγία εικόνα, που την κρατά στο μέσον, σφιχτά ένας παπάς, καθώς όλα μοιάζουν να έχουν χαθεί στη ζοφερή νύχτα που τους περιβάλλει.

Επάνω σε ένα κοντάρι η σημαία με τον σταυρό, αναδιπλώνεται προς τα επάνω σαν λευκό φτερό αγγέλου. Στην προκυμαία γυναικόπαιδα με σηκωμένα τα χέρια κινούνται, ενώ άλλοι είναι μέσα στην θάλασσα και προσπαθούν να σωθούν.

Τα χέρια αλληλοβοήθειας που τείνουν ο ένας στον άλλον, δείχνουν ότι δεν έχει χαθεί το ανθρώπινο στοιχείο και η ελπίδα της σωτηρίας. Λίγο ελπιδοφόρο λευκό διαφαίνεται καθώς σκάει το κύμα στη δεξιά πλευρά της βάρκας και η ανταύγεια του φωτός αφήνει ένα άνοιγμα ελπίδας προς το βάθος.

Επιλογή έργων – Επιμέλεια κειμένων Alexandra del Lago