Μουσικά σχόλια…Joan Baez, Διαμάντια και σκουριά

του Αντώνη Θ. Παπαδόπουλου

Η κάθε διαδρομή, μικρή η μεγάλη, φτιάχνει την δική της ιστορία. Κάθε μια τέτοια διαδρομή απαρτίζεται από μια αρχή, την πορεία της εξέλιξης της και το τέλος. Επίσης, και η κάθε είδους δημιουργία, πειθαρχεί και αυτή στους νόμους του χώρου και του χρόνου, ακολουθώντας την ίδια διαδικασία από την σύλληψη της έως την ολοκλήρωσή της.

Τα τραγούδια λοιπόν ως γνήσια μορφή έκφρασης και δημιουργίας, έχουν και αυτά την δική τους ιστορία. Η ιστορία ενός τραγουδιού, ξεκινά από μια κοινή αφετηρία, που δεν είναι άλλη από τον εγκλωβισμό του συναισθήματος, που ψάχνει διέξοδο. Άρα το συναίσθημα είναι η κινητήριος δύναμη, το κίνητρο για δημιουργία. Το επόμενο είναι η έμπνευση.

Η Joan Baez είναι μια ιέρεια της country rock σκηνής, που στις δεκαετίες του 60 και του 70 άφησε το δικό της ίχνος στην ιστορία της μουσικής και που αντέχει όμως στον χρόνο έως και στις μέρες μας με πολλές επιτυχίες στο ενεργητικό της. Αμερικανίδα με Μεξικανικές καταβολές, επαναστάτρια, αριστερίστικης προσέγγισης, μαχήτρια κατά του ρατσισμού και φανατική εχθρός κατά των πολέμων και της ανάγκης της ύπαρξης στρατών. Παρόλο αυτά όμως και γυναίκα, μια όμορφη νεαρή γυναίκα μελαχρινή με έντονα χαρακτηριστικά της λάτιν καταγωγής της.

Κορυφαία στιγμή της ζωής της και ίσως και της καριέρας της η γνωριμία και το ειδύλλιο με έναν άλλον μεγάλο της rock τον Bob Dylan. Μια συνεργασία η οποία πλαισιώθηκε πέρα των κοινών αγώνων κατά του πολέμου στο Βιετνάμ και τις κοινές εμφανίσεις και από έρωτα και αγάπη. Άλλη μια απόδειξη ότι η δημιουργία είναι αμιγώς μια ερωτική διεργασία και η έμπνευση απόρροια των συναισθημάτων. Όμως μέσα σε μια ερωτική σχέση αναπτύσσονται δυνάμεις, που έχουν να κάνουν με τον ανταγωνισμό, τον εγωισμό και την παρόρμηση, διότι στην ερωτική φάση τα συναισθήματα δεν έχουν κατακάτσει ώστε να δημιουργηθεί ένα ίζημα αγάπης.

Η ιστορία του τραγουδιού που θέλω να σας προτείνω και αποτελεί και την βασική μου έμπνευση για το παρόν άρθρο είναι το Diamonds and rust της Joan Baez. Το συγκεκριμένο τραγούδι η συνθέτρια το έγραψε για τα απομεινάρια της ερωτικής σχέσης με τον Bob Dylan. Τα θραύσματα πολλά και ο απόηχος από το big bang του τέλους της ερωτικής τους σχέσεις αποτυπώνονται στους στοίχους, ενώ η μουσική σε ύφος folk country έρχεται σε δευτερεύοντα και λιτό ρόλο.

… «Τώρα μου λες Ότι δεν είσαι νοσταλγικός τύπος. Τότε δώσε μου μια άλλη λέξη για αυτό εσύ που είσαι τόσο καλός με τις λέξεις και στο να διατηρείς τα πράγματα ασαφή. Διότι χρειάζομαι μερική από εκείνη την ασάφεια τώρα. Έρχονται στην μνήμη μου όλα τόσο καθαρά. Κάποτε σε αγάπησα σε βάθος και αν εσύ μου προσφέρεις διαμάντια και σκουριά λοιπόν εγώ έχω ήδη πληρώσει».

Δύο άνθρωποι ενώνονται, αγαπιούνται, βιώνουν εμπειρίες, συναισθήματα, χωρίζουν, απομακρύνονται και ο μοναδικός απόηχος από όλα αυτά ένα τραγούδι. Το οξύμωρο του θέματος διαμάντια πολύτιμα και αιώνια, σκληρά, ανθεκτικά και όμορφα και η σκουριά που προμηνύει διάβρωση και αποδόμηση. Ίσως κάπως έτσι να δημιουργούνται τα τραγούδια ως ανάγκη να σφραγίσει ή να επισημάνει τις στιγμές και τα βιώματα που πρέπει να μείνουν και να μας θυμίζουν ή ακόμα και να μας θυμίζουν ότι θα πρέπει να ξεχαστούν…

αναδημοσίευση από 25/1/18