Από τον αρχαίο δήμο Ευωνύμου…στις Τράχωνες

του Μιχάλη Δήμα

 

Κυριακή 3 Νοεμβρίου 201.. Από καιρό μου είχε κολλήσει να επισκεφτώ, κάπου εκεί στο Άνω Καλαμάκι και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή Τράχωνες, στην οδό Αρχαίου Θεάτρου, τα κατάλοιπα του θεάτρου της κλασικής εποχής καθώς και το βυζαντινό εκκλησάκι που βρίσκεται λίγο πιο πάνω στην απέναντι μεριά του δρόμου, μέσα στο κτήμα του Γερουλάνου. Χθες λοιπόν είπα να βγω εκτός των τειχών του δήμου της Αλωπεκής και να κάνω μια βόλτα στο δήμο Ευωνύμου. Ωραία φθινοπωρινή μέρα και έτσι άδραξα την ευκαιρία.

 Το αρχαίο θέατρο που χρονολογείται από τον 5^ο π.Χ. αιώνα, είναι ένα από τα λίγα που σώζονται στην Αττική και η τετράγωνη ορχήστρα του το αναδεικνύει σε ένα από τα σπανιότερα της Ελλάδας. Χωρητικότητας 2500 χιλιάδων θεατών, εγκαταλείφθηκε στα μέσα του 3^ου αιώνα π.Χ. λόγω των πλημμυρών που ήταν συχνές στην περιοχή. Φαντάζομαι  την ώρα της παράστασης να πιάνει κανένα ξαφνικό μπουρίνι και να μετατρέπεται η ορχήστρα σε πισίνα. Οι ηθοποιοί στις θέσεις τους να συνεχίζουν να παίζουν αν και το θέατρο από κλασικό έχει  μετατραπεί σε παραλόγου. Που είσαι Ιονέσκο να μας δεις…

Στην απέναντι μεριά του δρόμου μέσα στο αμαρτωλό κτήμα του Γερουλάνου διασώζεται ένα σπάνιο βυζαντινό εκκλησάκι αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου. Χρονολογείται τον 10^ο με 11^ο αιώνα μ.Χ. σε σχήμα ελεύθερου σταυρού. Μπορεί να αποτελεί και πρώιμο δείγμα του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο μια και ο ναός έχει μια ορθογώνια προέκταση στα δυτικά, κάτι που παραπέμπει σε βασιλική. Ίσως να είναι ένας μεταβατικός τύπος. Στο εσωτερικό του σώζονται σπαράγματα τοιχογραφιών μάλλον της κρητικής σχολής. Πίσω από το ναό υπάρχουν οι τάφοι της οικογένειας Γερουλάνου, πέντε τον αριθμό. Για να φτάσεις στο εκκλησάκι περνάς από ένα γεφυράκι πάνω από το ρέμα που ω του θαύματος έχει νερό και μάλιστα διαυγές που πάνω του καθρεφτίζονται τα δέντρα που φύονται στις όχθες. Η κοίτη του ρέματος είναι εγκιβωτισμένη, δηλαδή διαμορφωμένη έτσι από τους αρχαίους, ώστε να εξασφαλίζεται απρόσκοπτα η  ελεγχόμενη ροή του νερού. Είδατε οι αρχαίοι σοφοί που ήταν; Όχι σαν και μας που τα μπαζώνουμε…

Το κτήμα του Γερουλάνου λοιπόν αποτελεί τον πυρήνα του αρχαίου δήμου Ευωνύμου. Έχουν βρεθεί κατάλοιπα τειχών, τάφοι καθώς και  άλλα αρχαιολογικά ευρήματα που μαρτυρούν διαρκή ανθρώπινη παρουσία από την αρχαιότητα μέχρι τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά χρόνια. Εκτός από την ιστορική του αξία το κτήμα αποτελεί και σπουδαίο πνεύμονα για την περιοχή.  Είναι κατάφυτο με πεύκα και κυπαρίσσια και σε συνδυασμό με το ρέμα που το διασχίζει,  αποτελεί ένα σπάνιο αστικό οικοσύστημα.  Αξίζει οπωσδήποτε να διαφυλαχτεί και να είναι προσβάσιμο στους γείτονες Ευωνυμίτες και όχι μόνο…  

   https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%85%CF%89%CE%BD%CF%8D%CE%BC%CE%B5%CE%B9%CE%B1