Φρέσκα

Μουσικά σχόλια…THE DOORS, Αυτό είναι το τέλος

του Αντώνη Παπαδόπουλου

 

Stephen Holland Jim Morrison

Και ξαφνικά ήχησαν τα τύμπανα του πολέμου. Η μάχη είναι έτοιμη να ξεκινήσει. Οι στρατοί αντικριστά έτοιμοι
να υπερασπιστούν ο καθένας το δικό του δίκαιο. Άραγε, ποιο είναι το δίκιο και ποιο το άδικο, σε μια τέτοια
ανάλωση ανθρώπινης ζωής; Η υπεράσπιση των «δικαίων» αφορά τους στρατιώτες, που καλούνται να θυσιάσουν
ότι πολυτιμότερο τους έχει δοθεί; την ίδια την ζωή. Ή των ηγεμόνων, πολιτικών, στρατηγών και κάθε λογής
ηγετών, που εκ του ασφαλούς περιμένουν την ενημέρωση για το ποιο «δίκιο» νίκησε και τα ψυχρά νούμερα που
απεικονίζουν το τελικό τίμημα ;

 

Στην ιστορία της ανθρωπότητας, όλοι οι πόλεμοι είχαν πάντα δύο εκδοχές. Η μία εκδοχή ήταν αυτή των
ηγεμόνων, δηλαδή της υπεράσπισης της πατρίδος, των ιδανικών της φυλής κτλ. Η άλλη εκδοχή η πιο κρυφή,
πιο σιωπηρή και για λίγους είναι αυτή που σχεδιάζεται από τα κέντρα ελέγχου, που είναι στα χέρια πάντα της
ελίτ της μεγαλοαστικής τάξης και που ελέγχουν τον πλούτο, τις πηγές, το κεφάλαιο και τις αγορές. Αυτή η ελίτ
είναι που επιστρατεύει τα πατριωτικά συναισθήματα των λαών, καπηλεύεται το εθνικό συμφέρον και στήνει
πολέμους μεταξύ παθιασμένων πλέον ανθρώπων, που παρασύρονται από τσιτάτα και πατριωτικό φιλότιμο.

 

Η μάχη ξεκινάει…. Από την εποχή των Πελοποννησιακών πολέμων μέχρι τον πόλεμο στο Ιράκ και όχι μόνο, υπάρχει κάτι κοινό. Ο κοινός τόπος όλων αυτών των πολέμων είναι η επιβολή δια της βίας της δύναμης του ισχυρότερου, ώστε να επέλθει ο έλεγχος του πλούτου. Υπήρξαν και πόλεμοι που έγιναν υπό το πρίσμα των φυλετικών ή και θρησκευτικών διαφορών, αλλά και σε αυτούς τα αίτια παραμείναν τα ίδια. Εξαίρεση οι επαναστάσεις που έγιναν για την αποδέσμευση των λαών από την τυραννία ή από τον κατακτητή. Επί παραδείγματι η Γαλλική Επανάσταση, η Ελληνική Επανάσταση, η Οκτωβριανή Επανάσταση, η πολιτιστική επανάσταση της Κίνας και άλλες.

 

Πάντως, μοίρα κοινή των πολέμων και των μαχών η ανθρώπινη απώλεια. Ένα μικρό κομμάτι μετάλλου μάζας μόλις μερικών γραμμαρίων και 2,5 εκατοστών μήκους ταξιδεύει με ταχύτητα μέχρι και πενταπλάσια της ταχύτητας του ήχου προσκρούει στην ανθρώπινη σάρκα, τη διαρρηγνύει και οδηγεί τον άνθρωπο στην ανυπαρξία ή στην αιωνιότητα, (αναλόγως τα πιστεύω του καθενός) Οι ήρωες πεθαίνουν διότι αυτός είναι ο σκοπός τους αλλά η λύπη έρχεται όταν χάνονται και άγγελοι. Άγγελοι και ήρωες ταυτίζονται κάποιες φορές όταν η θυσία γίνεται επιβεβλημένη για το κοινό καλό των ανθρώπων που εκπροσωπούν.

 

Η μουσική από την μεριά της έρχεται να καλύψει και να επενδύσει την βία, το δίκιο ή το άδικο, αλλά και το μάταιο της ίδιας της ιδέας του πολέμου. Την μουσική τώρα την οδηγούν τα γεγονότα και οι ανάγκες της μάχης οπότε ακούγονται εμβατήρια και επικοί παιάνες που μιλούn για την γενναιότητα και την αυταπάρνηση, και καταλήγουν σε ένα δοξασμένο θάνατο. Κάποιοι όμως  δημιουργοί, εμπνεύστηκαν από την φρίκη του πολέμου και έγραψαν τραγούδια, που είτε ακούσια είτε εκούσια έγιναν ύμνοι κατά των πολέμων και κάθε φορά που τα ακούμε μας έρχεται αυτόματα στο νου η αντίρρηση στην φύση του πολέμου. Ένα τέτοιο τραγούδι είναι το THE END των doors. Η ψυχή και η φωνή της μπάντας ο Jim Morrison έγραψε αυτό το τραγούδι υμνώντας κατά κάποιο τρόπο το τέλος. Ένα τέλος που έρχεται ξαφνικά και ματαιώνει όλα όσα μάθαμε, αγωνιστήκαμε, όλα όσα αγαπήσαμε ή μισήσαμε. Το συγκεκριμένο τραγούδι είχε γίνει για τους Αμερικανούς στρατιώτες που υπηρετούσαν στο Βιετνάμ πηγή μελαγχολίας, θύμησης αλλά και φόβου όπως κάποτε και τo Lili Marleen για τους στρατιώτες της Βερμαχτ.

 

Οι στίχοι δυναμικοί, επιθετικοί, μηδενιστικοί, όπως άλλωστε αρμόζει σε μια ηθικοπλαστική και φαρισαϊκή
κοινωνία όπως αυτής της Αμερικής, που έστειλε στον θάνατο παιδιά και νέους με τον δήθεν φόβο της
εξάπλωσης του Κομμουνισμού. Άκυρο, διότι τα κίνητρα ήταν άλλα, όπως το όπιο, το καουτσούκ, το τσάι και τα
μάτια της CIA πλησίον της Κίνας. Το τραγούδι ακούγονταν συνέχεια και συνέχεια στα στρατόπεδα της Σαϊγκόν,
αλλά και στα φοιτητικά αντιπολεμικά κινήματα που λάμβαναν χώρα πλέον και μέσα στις ΗΠΑ. Πότε δεν
κατάλαβα εάν ο ̈Μήτσος ̈ το έγραψε για τον πόλεμο ή προέκυψε και ταυτίστηκε από τους νέους της εποχής. Εν
πάση περιπτώσει το αποτέλεσμα μετράει. Και αν κάτι τελειώνει με τον πόλεμο αυτό είναι το τέλος της μάταιης
σφαγής ανθρώπων … τέλος.

Margaret Bourke-White