Ημερολόγιο καραντίνας (5)…Αγαπούμε τους φόβους
του Νίκου Πουλάκη
Είναι αλήθεια πως τους αγαπούμε τους φόβους μας. Τους αγαπούμε γιατί μας
προστατεύουν, μας κρατούν ασφαλείς… Όντως καταφέρουν κάτι τέτοιο; Θα επανέλθω σε αυτό.
Από βρέφη διδασκόμαστε τον φόβο, μη αυτό, μη το άλλο, μη χτυπήσουμε, μη πάθουμε
κακό κανένα! Και επιδρά θετικά στη ανατροφή μας έως ενός σημείου. Αυτού του σημείου όπου
πλέον συνείδηση πλήρη αποκτήσαμε και αντίληψη ολοκληρωτική του καλού και του κακού προς
τον εαυτό μας και όχι μόνο!
Τι μας κρατά φρόνιμους; Μα η φοβία των γονέων… ποιος γονιός θέλει να συμβεί κάτι στο
παιδί του; Μα αν δεν το αφήσεις, δεν θα του συμβεί τίποτα! Ούτε κακό, αλλά ούτε και καλό! Κι
όσο κακό είναι να του συμβεί το κακό, άλλο τόσο και περισσότερο κακό είναι να μην του συμβεί το
καλό! Το καλό, το κάλλος, το όμορφο! Η ίδια η ζωή στην έκφραση τη σπουδαιότερη!
Είναι σπουδαίο το κακό που κάνεις στο παιδί σου γονέα! Το συνθλίβει με τρόπο βαρύτατο!
Με τύψεις, με αποκτήνωση, με λησμονιά… Πόσες φορές δεν άκουσα τη φράση: “δεν θα το κάνω
αυτό στους γονείς μου”. Παιδί καλό και ευυπόληπτο θα είσαι και αποδεκτό κοινωνικά, μα στάσου
μια στιγμή… Θα το κάνεις στον εαυτό σου; Εσύ ο ίδιος; Θα καταπιέσεις τον εαυτό σου ώστε να
ανεχθείς την καταπίεση; Αυτό το ερώτημα είναι και η απάντηση.
Έχεις μάθει να ανέχεσαι την καταπίεση. Την αγαπάς! Κι όμως! Την αγαπάς! Έτσι σε έμαθαν
να κάνεις. Να καταπιέζεις αυτό που είσαι, που θες να κάνεις, που θες να γίνεις. Όλα για χάρη τους.
Όλα για την Αρχή. Διότι σε δίδαξαν την Αρχή. Μέσα από την οικογένεια, τη θρησκεία, το σχολείο,
την πολιτική. Όπου κι αν βρισκόσουν διδάχθηκες να υπακούς! Την Αρχή…
Ένα πατέρα, μια μάνα, ένα παππά, ένα δάσκαλο, ένα μπάτσο! Σου έμαθαν πως έχουν τις
λύσεις στα προβλήματα σου αρκεί να υπακούς. Και σαν αποδείχθηκε περίτρανα μπροστά σου πως
λύσεις δεν είχαν; Πάλι υπάκουσες… Καλό παιδί… Και πήρες και τρία χτυπηματάκια στην πλάτη και
ένοιωσες καλύτερα.
Τα προβλήματα σου σάμπως λύθηκαν; Δεν λύθηκαν… Ίσως να γιγαντώθηκαν κιόλας από
την παρέμβαση αυτών, που όχι μόνο εσένα δεν γνωρίζουν μα ούτε την εποχή σου. Που όχι μόνο
κόπο δεν έκαναν να σε γνωρίσουν, μα ούτε και θέλαν! Γιατί αν θέλαν, θα ξέραν και τα προβλήματα
σου και ότι περνούσε από το χέρι τους για να λυθούν θα είχαν κάνει χωρίς ποτέ εσύ να το μάθεις.
Ποτέ δεν θα χρειαζόταν να ζητήσεις βοήθεια. Θα την είχες λάβει. Στη μεγαλύτερη ανάγκη σου
πάνω. Χωρίς να το ξέρεις. Δεν χρειάζεται να το ξέρεις.
Και επανέρχομαι με δυο σύντομες ιστορίες… Θυμάμαι, πίσω στην εφηβεία, την επί
τετραετίας θητεία μου στο κατηχητικό. Προσέγγισα κι εγώ με πλήρη άγνοια τότε τον Πάτερ Α. με
παιδικό παράπονο. Δεν μπορώ να μιλήσω στους γονείς μου του είπα! Και αυτός μου απάντησε να
προσευχηθώ στον Θεό. Και το έκανα! Για εβδομάδες ολόκληρες μα το πρόβλημα δεν λύθηκε. Του
το ξαναείπα με παράπονο παιδικό πως η συμβουλή του δεν βοήθησε και αυτός φυσικά… με έδιωξε!
Αυτός, η Αρχή! Που θα διαλέξει ποιος θα έχει τη χάρη Του και ποιος όχι! Και πόσα άλλα παιδιά δεν
γίναν αρωγοί αυτής της συμπεριφοράς! Πόσα και πόσα. Τι λες ρε;; Εσύ το λες; Που στις εκκλησίες
κολλάς ΘΕΟ; Τι κολλάς; ΘΕΟ; Και αυτό που κολλήσατε στη σύνοδο τι ήταν; Ράσα ξεκούμπωτα…
Και η πολιτεία; Ιχνηλάτιση για την διασπορά από τις εκκλησίες θα κάνουμε; Δεν θα κάνουμε…
Ρόμπες ξεκούμπωτες…
Στα ακαδημαϊκά μου χρόνια, ως καθηγητής, συνάντησα πολλούς που θέλαν το χαρτί. Απλώς
το χαρτί. Χωρίς τη γνώση. Μόνο το χαρτί. Δεν το θέλαν όμως για να χωθούν σε καμιά τρύπα! Όχι!
Δεν ήταν τέτοιοι… Το θέλαν ως λάβαρο… Μια σημαία νικητήρια για να την τρίψουν στη μούρη
όλων όσοι τους αμφισβήτησαν! Προ πάντων στους γονείς τους! Ως λάβαρο μιας επανάστασης
εσωτερικής που ποτέ δε γεννήθηκε! Πολλούς από αυτούς προέτρεψα να μην κάνουν τέσσερα
χρόνια κάτεργο για χάρη κανενός, παρά να κάνουν τη ζωή τους. Μόνο μία έχετε, τους έλεγα. Ένας
μόνο φοιτητής μου είπε… ο Β. πως ήθελε το χαρτί, αλλά είναι ποιητής! Ήταν ήδη βλέπετε και με
δημοσιευμένα ποιήματα. Του είπα το ίδιο. Δεν τον ξαναείδα στη σχολή. Το θεωρώ ως σήμερα το
μεγαλύτερο μου επίτευγμα! Κι ας είμαι και λάθος! Αυτός τουλάχιστον τη σήκωσε τη σημαία.
Χωρίς χαρτί! Κι εγώ μετά από λίγο σώθηκα, παίρνοντας κουράγιο από την συμπεριφορά του,
παρατώντας αυτή την αποκτηνωμένη λησμονιά του δημοσίου.
-
Ο φόβος φυλάει τα έρμα έλεγε η γιαγιά μου που από παραβολές είχε τσουβάλι να αραδιάσειαλλά από γνώση δράμι! Και ποιος είναι ο έρμος; Ο ήρεμος! Ηρεμία, τάξη και ασφάλεια! Να κάνειςυπομονή παιδί μου, μου έλεγε. Υπομονή; Να υπο-μένω, να κρατώ από κάτω δηλαδή; Για ναυπομένεις, πρέπει να υπάρχει και κάποιος από πάνω να καταπιέζει! Κατά-πιέζει, πιέζει προς τακάτω… Μάλιστα! Η αλήθεια ολάκερη κρυφή μέσα στις λέξεις! Κρυφή για το πνεύμα το φτωχό,αλλά όχι γι αυτόν που έμαθε τις λέξεις και την ουσία τους, το νόημα!Φόβος λοιπόν….Φοβόμαστε να αλλάξουμε αυτό που θεωρεί η πολιτεία νόμιμο μη μας συλλάβουν.Φοβόμαστε να μάθουν οι άλλοι το ποιόν μας για να μη χάσουμε την κοινωνική μας θέση.Φοβόμαστε να έρθουμε σε αντιπαράθεση μήπως σταματήσουν να μας συμπαθούν.Φοβόμαστε να υπερασπιστούμε τις αξίες μέχρις εσχάτων μη και χτυπήσουμε.Φοβόμαστε να διεκδικήσουμε τη ζωή!Φοβόμαστε…τα πάντα!Όχου ρε φίλε, εγώ καλά είμαι, που να πάω να μπλέξω; Πάντα τα ίδια γίνονται και πάντακαλά είμαστε μετά. Σωστά! Πάντα καλά είμαστε μετά. Μετά από τί όμως;Μετά το ξύλο που έφαγαν κάποιοι.Μετά από την ξεφτίλα που έζησαν κάποιοι.Μετά την περιθωριοποίηση.Μετά τις διακρίσεις.Μετά τον ρατσισμό.Μετά τους φόνους…Η ιστορία αυτού του τόπου είναι γραμμένη με αίμα! Το πνεύμα αυτού του τόπου είναισυνυφασμένο με τους φόβους μας! Αυτό καταθέτω σήμερα. Τους φόβους μου! Τους καταθέτω στοβωμό μιας αιώνιας θυσίας! Στο βωμό της λύτρωσης!Όμως κάτι είναι που ξεχνώ… Αγαπούμε τους φόβους
