Η αισθητική του Έντουαρντ Χόπερ επιρροή στον Άλφρεντ Χίτσκοκ

Από Δημήτρης Καβατζικλής

 

Ορισμένοι σκηνοθέτες θέλουν να εμπλέκουν στο έργο τους το κοινό, αντλώντας έμπνευση από  δημοφιλείς κινηματογραφικές αναφορές και παίζοντας με τις έμφυτες επιθυμίες του θεατή. Ο σκηνοθέτης Michael Haneke για παράδειγμα, υιοθετεί μια χιτσκοκική προσέγγιση δημιουργώντας εφιαλτικά οράματα όπως το Benny’s Video, το Piano Player και το Caché. «Ο Haneke χρησιμοποιεί την ηδονοβλεψία για να γεφυρώσει το κενό μεταξύ της ταινίας και του κοινού», γράφει ο Popmatters, «και με αυτόν τον τρόπο, εκμεταλλεύεται αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ηδονοβλεπτική μέθοδος του Hitchcock αναγκάζοντας το κοινό να αμφισβητήσει τη θέση του μέσα στην αφήγηση», λέει το openculture.

Η «ηδονοβλεπτική μέθοδος» του Hitchcock έχει εμπνεύσει πολλούς άλλους ιδιοσυγκρασιακούς σκηνοθέτες, κυρίως τον David Lynch. Όπως ο Jeff Jeffries στο Σιωπηλό Μάρτυρα του Jimmy Stewart, έτσι κι ο Jeffrey του Kyle MacLachlan στο Blue Velvet του Lynch διαφθείρεται από την ηδονοβλεψία.

Μια απάντηση, λέει η συγγραφέας Diane Doniol-Valcroze, κόρη του συνιδρυτή του περιοδικού Cahiers Du Cinéma, Jacques Doniol-Valcroze, βρίσκεται στη σύγκριση της οπτικής αίσθησης του Hitchcock με αυτήν του Edward Hopper, του εφευρέτη της σύγχρονης μοναξιάς, αλλά και του ίδιου του Peeping Tom. Σε ένα νήμα της στο Twitter, η Doniol-Valcroze δείχνει πώς ο Hitchcock χρησιμοποίησε πίνακες όπως το Automat (1927), το Night Windows (1928), το Hotel Room (1931), το Room in New York (1932) για κάποιες σκηνές ταινίας του 1954 Σιωπηλός Μάρτυς.

«Για τον Hitchcock ειδικότερα», γράφει ο Finn Blythe στο Hero, «Το βλέμμα του Hopper ήταν σαν μια μήτρα από την οποία θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένας άπειρος αριθμός πιθανών αφηγήσεων. Βρίσκουμε στοιχεία της επιρροής του Hopper σε όλο το έργο του Hitchcock, και ειδικά στον Σιωπηλό Μάρτυρα. Ακριβώς όπως η δύναμη των έργων του Hopper βρίσκεται σε αυτό που επιλέγει να αποκλείσει, έτσι η ένταση και το θέαμα στο πίσω παράθυρο του Hitchcock βασίζεται σε αυτό που είναι σκοτεινό ή αόρατο». Οι φιγούρες του Hopper δεν είναι μόνο μοναχικές και αποξενωμένες, είναι ευάλωτες, ειδικά όταν βρίσκονται στην ασφάλεια του σπιτιού τους.

Ο Hitchcock παίρνει το βλέμμα του Hopper, που συχνά πλαισιώνεται από παράθυρα, και το μεταφέρει στον κινηματογράφο. «Ως θεατές», γράφει ο Blythe, «συμμετέχουμε στις ίδιες νοσηρές  φαντασιώσεις όπως ο Jeff του Stewart, διαπράττοντας τις ίδιες απεχθής πράξεις από την ασφάλεια του καναπές μας». Όπως μας έχει δείξει η κινηματογραφική απεικόνιση του ηδονοβλεψία, στον Hitchcock, τον Haneke, τον Lynch και τις πολλές επαναλήψεις αυτού που ο Laura Mulvey ονόμασε «ανδρικό βλέμμα», η πράξη της παρακολούθησης από απόσταση μπορεί να γίνει από μόνο της ένα είδος βίας. Στις ταινίες του Hitchcock, η απειλή, που συχνά φαίνεται να κρύβεται έξω από τους πίνακες του Hopper, μπορεί να εμφανιστεί στην οθόνη ανά πάσα στιγμή.

Αναδημοσίευση από:  https://mikropragmata.lifo.gr/zoi/pos-oi-pinakes-tou-edward-hopper-enepnefsan-to-anatrichiastiko-saspens-tou-siopilou-martyra/