Ο Μάιλς Ντέιβις μισούσε τη λέξη τζαζ

Δημήτρης Στεφανάκης

Η μουσική τον άλλαζε κάθε μήνα κι εκείνος όμως άλλαζε τη μουσική συνεχώς

❀❀❀

Ο Μάιλς Ντέιβις ήταν τόσο μεγάλος μουσικός που ακόμα και την παρακμή του την έκανε τέχνη ανυπέρβλητη. Ήταν ο καλλιτέχνης με μια εντελώς επαναστατική άποψη για την δεξιοτεχνία, αποφεύγοντας τις ιλιγγιώδεις ταχύτητες και τα ψηλά ρετζίστρα, κάνοντας το παίξιμό του λιγότερο θεαματικό αλλά πολύ πιο ουσιαστικό.

Υπήρξε ταυτόχρονα δημιουργός αλλά και οξυδερκής κριτικός των μουσικών αλλά και της μουσικής. Φειδωλός στα εγκώμια αλλά και στα επικριτικά του σχόλια ενθάρρυνε και ανέδειξε τους κορυφαίους μουσικούς της τζαζ στον εικοστό αιώνα.

Οι εμφανίσεις του περιορίστηκαν σημαντικά μετά το σοβαρό τροχαίο ατύχημα το 1972. Ο απόηχος ωστόσο που άφηναν ακόμα οι σποραδικές εμφανίσεις του ήταν ισχυρός στους καλλιτεχνικούς κύκλους, παρότι ο Ντέιβις έδειχνε να τσιγκουνεύεται στη ροή των αυτοσχεδιασμών του. Η αύρα του κυριαρχούσε εν μέσω νεαρών αλλά ιδιαίτερα προικισμένων μουσικών. Αρκετοί από αυτούς τους σάιντμεν έγιναν στη συνέχεια διάσημοι, στη δεκαετία του ’70 και του ’80 και ανάμεσά τους ο Κηθ Τζάρετ και ο Τσικ Κορία και ο κιθαρίστας John McLaughlin.

Είναι παράξενο αλλά αυτός ο ογκόλιθος της τζαζ μισούσε την ίδια τη λέξη που προσδιόριζε αυτό που ο ίδιος έπαιζε. «Δεν μου αρέσει η λέξη τζαζ που μας φόρεσαν οι λευκοί», έλεγε και το εννοούσε. Σε συνέντευξή του στον Btyant Gumbell, είχε πει χαρακτηριστικά: «Μην αποκαλείς τη μουσική μου, τζαζ, ρε φίλε. Δεν είναι τζαζ, είναι κοινωνική μουσική». Η άποψή του αυτή απηχούσε το σχόλιο ενός άλλου πειραματιστή μουσικού, του Άντονι Μπράξτον που έλεγε πως η λέξη «τζαζ» είναι αδόκιμη για την ελεύθερη μουσική και προτιμούσε τη φράση «δημιουργική μουσική».

Αναδημοσίευση: https://www.fosonline.gr/stiles/paraskinio/article/288586/o-mails-nteivis-misoyse-ti-lexi-tzaz