Το Μπραχάμι έχει ιστορία; (6)

Στη σειρά μας το Μπραχάμι έχει ιστορία αναδημοσιεύουμε απόσπασμα από το Λεύκωμα του Δήμου,  «ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΡΑΧΑΜΙ
ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ»
Εικόνες από το παρελθόν του ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΡΔΑΣΗ

❀❀❀

Να σημειώσουμε ότι επιλέξαμε απόσπασμα που αναφέρεται στις δημοσιεύσεις της εφημερίδας Ελεύθερη Γνώμη που ήδη αναδημοσιεύουμε σ αυτόν τον χώρο.

 

…Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να σταθούμε στην αξιόλογη προσπάθεια που ξεκίνησε
πριν από 25 χρόνια περίπου στην τοπική εφημερίδα Ελεύθερη Γνώμη που
εξέδιδε ο Μάκης Παπούλιας, προσπάθεια που αποσκοπούσε στη συγκέντρωση
πληροφοριών για την ιστορία του Μπραχαμίου. Με συνεντεύξεις από γηραλέους
Μπραχαμιώτες, γόνους των παλαιών οικιστών, η εφημερίδα επιχείρησε να
προσεγγίσει μέσω μαρτυριών την ιστορική διαδρομή της περιοχής.
Ο Γεώργιος Χρήστου Τζανέτος έδωσε τη δική του εκδοχή για την ονομασία του
τόπου και την εξέλιξη της γαιοκτησίας. Ας μεταφέρουμε αυτούσια την αφήγησή
του, όπως καταγράφηκε στην εφημερίδα11:
«Προ του 1821 ήταν ο Μπραχάμ Πασάς, ο οποίος κατείχε ολόκληρη την περιοχή,
η οποία είχε όρια προς βορρά την οδό Βουλιαγμένης, βορειοδυτικά το ρέμα που
πήγαινε στο Έδεμ, νοτιοανατολικά επίσης είχε το όριο των Τραχώνων και
κατέβαινε μέχρι το Πανί και συνέχεια μέχρι τη θάλασσα. Πλούσιο το βιός του και
οι εκτάσεις που κατείχε δεν τις έφτανε το μάτι του ανθρώπου. Ο Πασάς είχε σαν
στενό του βοηθό στις καλλιέργειες τον Γεώργιο Αναστ. Τζανέτο. Απ’ ότι θυμάμαι
από τους προγόνους μου τον Πασά είχε συγκινήσει η προσήλωση του Τζανέτου
στα απέραντα κτήματα και στη φροντίδα τους και ελέγετο ότι ήταν της απολύτου
εμπιστοσύνης του. Όταν ετελείωσε ο πόλεμος, ήλθε ένα Αγγλικό Υπερωκεάνειο
(sic) στο Νέο Φάληρο και περισυνέλεγε Τούρκους προέδρους, Μουχτάρηδες και
Πασάδες. Ως η περιοχή ήτο έρημος, ο Γ. Τζανέτος μ’ έναν ημίονον παρέδωσε
τον Πασά εις το Αγγλικό Υπερωκεάνειο, εκείνος δε του παρεχώρησε το ήμισυ της

10 . Και εν προκειμένω καλό είναι να ανακαλέσουμε στην επικαιρότητα τη φράση ενός παλαιού ερευνητή
των τοπωνυμίων: «Η τάσις της εις φυλάρχους ή χωροδεσπότας αναγωγής των ξένων και των αμφιβόλου
ετυμολογίας τοπωνυμίων, ως είπομεν και άλλοτε, έβλαψεν υπερβολικώς την τοπωνυμικήν έρευναν, διότι
παρέτρεψε τους ερευνητάς από της αναζητήσεως του ορθού». Βλ. Π.Α. Φουρίκης, «Συμβολή εις το
τοπωνυμικόν της Αττικής», Αθηνά, 41 (1929), σ. 124.
11
. Ελεύθερη Γνώμη, αρ. 10, 25 Οκτωβρίου 1976, σ. 1, δημοσίευμα με τίτλο «Το Μπραχάμι έχει ιστορία;».

εκτάσεως. Ο Γεώργιος Τζανέτος κατήγετο εκ Μεθάνων ως και η σύζυγός του.
Είχαν αποκτήσει έξι τέκνα. Δύο υιούς, τον Αναστάσιον και Αντώνιον Τζανέτον και
τέσσαρας θυγατέρας, αι οποίαι ήλθον εις γάμον η πρώτη με τον Αθηναίον
Συντηλήν, η δεύτερη με τον Αθηναίον Αναγνώστου, η Τρίτη με τον Κωνσταντίνον
Πέτρου ή Κωτσίπετρον και η τέταρτη με τον Μιχ. Στρατηγόν. Έκτοτε λοιπόν
ήρχοντο εκ Μεθάνων και εξ άλλων περιοχών κάτοικοι οι οποίοι αγόραζαν από
τας θυγατέρας του Γ. Τζανέτου τα κτήματα, τα οποία ο γέρος τα είχε διανείμει εξ
ίσου σε όλα τα παιδιά. Και έτσι εγκατασταθήκανε στο Μπραχάμι ο Γεώργ.
Γεωργίου ή Τσινιάρης, ο οποίος απέκτησε πολλά παιδιά. Επίσης οι οικογένειες Γ.
Παπαϊωάννου, Π. Ζαχαριά, Κυριάκου Στριγγάρη, Σταμ. Τριανταφύλλου, Γεωργ.
Τριανταφύλλου, Σταμ. Τσορού, Νικ. Αναστ. Τριανταφύλλου και άλλες, όλες από
τα Μέθανα».
Ένας γλυκός μύθος, ένα όμορφο αναντίρρητα παραμυθάκι καταχωρισμένο στην
άγραφη ιστορία, αυτή που μεταδίδεται προφορικά από γενιά σε γενιά, που
συντηρεί μνήμες και εκτρέφει ιδεολογήματα. Τόσο ξένο ωστόσο από την ιστορική
τεκμηρίωση. Διότι εννοείται ότι οι Τούρκοι δεν αποχώρησαν κάτω από τέτοιες
διαδικασίες, αναφερθήκαμε ήδη σ’ αυτό το ζήτημα. Και η αττική γη δεν
παραχωρήθηκε, αλλά πουλήθηκε από τους τούρκους ιδιοκτήτες και μάλιστα με
την κάλυψη των Μεγάλων Δυνάμεων. Και τέλος-τέλος ο Γεώργιος Τζανέτος είναι
ένας από τους έξι Μπραχαμιώτες που αναφέρονται ως αγοραστές γης στο
Μπραχάμι το έτος 1841 [βλ. παρακάτω διανεμητήριο συμβόλαιο].
Όμως είναι εμφανές ότι η έλλειψη γραπτών τεκμηρίων οδηγεί εύλογα και εύκολα
στη συγκρότηση του μύθου. Η μυθοπλασία είναι η τελική διέξοδος στις κοινωνίες
που επιχειρούν να βρουν το νήμα της ύπαρξής τους. Κι εννοείται βεβαίως ότι
στον μύθο παρεισφρύουν και πραγματικά, αληθινά στοιχεία…