Το Μπραχάμι έχει ιστορία; (16)…Εξέλιξη του Πληθυσμού

Νέο απόσπασμα από το Λεύκωμα του Δήμου,  «ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΡΑΧΑΜΙ
ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ»
Εικόνες από το παρελθόν του ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΡΔΑΣΗ

~~~~~~~~

Ένας σχετικός πίνακας της συνολικής εξέλιξης του πληθυσμού μετά το 1928,
δηλαδή αμέσως μετά την ίδρυση της Κοινότητας Μπραχαμίου ορίζει τα
ακόλουθα:

…Και σε ότι αφορά στο 1928 είναι εμφανές ότι το σύνολο προκύπτει από το
άθροισμα των οικισμών που συμπεριέλαβε η Κοινότητα Μπραχαμίου. Όπως
είναι εξίσου εμφανής η υπεροχή του Μπραχαμίου σε πληθυσμιακό μέγεθος σε
σύγκριση με τα υπόλοιπα χωριά που συνέθεσαν την κοινότητα. Το δεύτερο σε
μέγεθος χωριό, ο Σωρός, υπολείπεται σχεδόν κατά 50% του Μπραχαμίου που
έχει 1816 κατοίκους. Συνεπώς αναφέραμε ήδη ότι τα μεγέθη αυτά δικαιολογούν
την επιλογή του ως έδρα της νεοϊδρυθείσας κοινότητας.
Είναι αδιανόητο να πιστέψει κανείς ότι το 1940 ο πληθυσμός του Αγίου
Δημητρίου είχε αυξηθεί σε 14608 κατοίκους. Πρέπει όμως να συμπεριλάβουμε σ’
αυτό το μέγεθος το Κατσιπόδι και τα άλλα μικρότερα χωριά που ανήκαν στην
κοινότητα. Μάλιστα για το Κατσιπόδι είναι λογικό να υποθέτει κανείς την ταχύτατη
αύξηση του πληθυσμού. Η εξάπλωση της αστικής Αθήνας είναι λογικό να άγγιζε
κατά πρώτο λόγο τα πλησιέστερα προς το κέντρο της Αθήνας προάστια, και το
Κατσιπόδι ανήκε σ’ αυτή την κατηγορία. Άλλωστε έτσι μπορεί να εξηγηθεί ότι το

1942 σχηματίστηκε ο επονομαζόμενος Δήμος Αγίου Δημητρίου, ο οποίος όμως
όπως τονίσαμε ήδη, είχε έδρα το Κατσιπόδι. Είναι ακριβώς δηλαδή η εποχή που
αμφισβητείται η πληθυσμιακή υπεροχή του Μπραχαμίου στο συγκρότημα της
τοπικής αυτοδιοίκησης που ανήκει.
Η πραγματική εικόνα γίνεται περισσότερο ευκρινής στην απογραφή του 1951,
οπότε μπορεί να γίνει και σχετικά αξιόπιστη σύγκριση με την απογραφή του
1928, στο μέτρο που τα μεγέθη αναφέρονται στην ίδια οικιστική μονάδα, δηλαδή
στο Μπραχάμι. Το 1951 λοιπόν η πρόσφατα αυτονομημένη Κοινότητα Αγίου
Δημητρίου που περιλάμβανε αποκλειστικά το χωριό του Μπραχαμίου αριθμεί
4621 κατοίκους. Είναι βεβαίως φανερή η αύξηση του πληθυσμού σε σύγκριση με
τους 1816 κατοίκους του 1928. Μέσα σε 23 χρόνια ο πληθυσμός είχε αυξηθεί
κατά μιάμισυ περίπου φορά. Όχι θεαματική αύξηση σε σχέση με τις αναλογίες
που παρατηρούνται σε άλλες συνοικίες της Αθήνας. Αύξηση που στο μεγαλύτερο
βαθμό πρέπει να προήλθε από δύο παράγοντες: αφενός από τις γεννήσεις των
παλαιών οικιστών και αφετέρου από νέες προσελεύσεις από τον ίδιο τόπο, ο
οποίος άλλωστε πάντοτε προμήθευε το Μπραχάμι με πληθυσμό, από τη
γενέθλια γη των Μεθάνων. Ας μας επιτραπεί συνεπώς η εκτίμηση ότι μέχρι και το
τέλος του εμφυλίου πολέμου το Μπραχάμι παρέμενε μία κλειστή κοινότητα
Αρβανιτών, ανθρώπους τους οποίους χαρακτήριζε ως επί το πολύ η κοινή
προέλευση από τα χωριά των Μεθάνων. Κλειστή κοινωνία με ότι αυτό
συνεπάγεται: κοινωνικός συντηρητισμός και αγροτικές εργασίες. Είναι φανερό ότι
δεν είχε ξεκινήσει ακόμη η αστικοποίηση του χωριού με τις προσελεύσεις
ανθρώπων από τις επαρχίες της χώρας, ώπων από τις επαρχίες της χώρας, ανθρώπων που σημάδεψαν την
εσωτερική μετανάστευση.
Αυτή η τάση, η τάση της προσέλκυσης πληθυσμών από την ύπαιθρο
υπογραμμίζεται στα στοιχεία της απογραφής του 1961. Μέσα σε διάστημα 10
χρόνων ο πληθυσμός του Αγίου Δημητρίου πια, αυξήθηκε 4 φορές (από 4621 σε

22365 κατοίκους), εκπληκτική αύξηση που επισφραγίζει τους έντονους ρυθμούς
εγκατάστασης πληθυσμών της ελληνικής ενδοχώρας. Αυτός ο δυναμισμός που
χαρακτηρίζει την πληθυσμιακή εξέλιξη σε σχέση με το παρελθόν, θα αλλάξει
εννοείται τα συνολικά φυσιογνωμικά στοιχεία του παλαιού οικισμού, θα τον
μετατρέψει σε συνοικία της πρωτεύουσας, σε πόλη με αστικά χαρακτηριστικά…