Η ΜΟΥΣΙΚΗ…δεν έχει σύνορα (3)
Εκλεκτές μουσικές προτάσεις…Ο ΜΕΜΕΤΗΣ
~~~~~~~~
του Γιώργου Λιακόπουλου
Ένα από τα διασημότερα ζεϊμπέκικα της ελληνικής δισκογραφίας ,είναι ο «Μεμέτης «. Οι παλιότεροι και μαζί και ο γράφων ,το έχουν ακούσει και το έχουν παραγγείλει αργά -κατά τις κονταυγές- εκατοντάδες φορές …
Το τραγούδι «ο Μεμέτης» έχει φωνογραφηθεί έξι φορές από το 1931-48.Η πρώτη ηχογράφηση ήταν το 31.Μπουζούκι έπαιξε ο Θανάσης Μανέτας με καταγωγή από την Τρίπολη.Πρέπει να επισημανθεί ότι στην ελληνική δισκογραφία ο Μανέτας είναι ο πρώτος μπουζουξής που φωνογραφεί με το μπουζούκι του δίσκο. Λέγεται ότι η ηχογράφηση έγινε σε ξενοδοχείο της οδού Σταδίου. Γιατί δεν υπήρχε ελληνική εταιρεία εκτός από (κυρίως) τις αμερικάνικες εταιρείες ηχογράφησης ,οι οποίες έπαιρναν στην Αμερική τους δίσκους και τους πωλούσαν στους χιλιάδες Έλληνες μετανάστες.
Στην Αμερική οι πρώτες ηχογραφήσεις με μπουζούκι έγιναν από τον Σαμιώτη μπουζουξή Μανώλη Καραπιπέρη 1928-1929.Οι ηχογραφήσεις έγιναν ύστερα από προτροπή του Γιώργου Κατσαρού . Για την ιστορία ο Καραπιπέρης μας άφησε 4,εξαιρετικές ηχογραφήσεις.
Τον Μανέτα λοιπόν στο τραγούδι «Μεμέτης » συνοδεύει στο Τσέμπαλο ο μεγαλύτερος δεξιοτέχνης της εποχής ο Λειβαδίτης ή Χωραφάς με καταγωγή από την Καλαμάτα .Την τέχνη του Τσέμπαλου ο Λειβαδίτης την είχε διδαχτεί στη Ρουμανία.Στο δίσκο αναφέρεται ερμηνευτής ο Σπαχάνης . Το όνομα του παρέπεμπε στην εξαιρετική ποιότητα χασίς -για εκείνη την εποχή- Ισπαχάν .
Ο Σπαχάνης σύμφωνα με τους ερευνητές ήταν ο μυθικός μάγκας -εξαιρετικός συνθέτης , τραγουδιστής και χορευτής ο Σωτήρης Γαβαλάς ή Μεμέτης , με καταγωγή από τη Γούβα τον σημερινό άγιο Αρτέμιο.(Υπάρχουν δύο φωτογραφίες του να χορεύει. Στη μια κρατάει μια κάμα ( ένα μεγάλο μαχαίρι). Επίσης υπάρχει και μια γνωστοποίηση σύλληψης του Σωτήρη Γαβαλά στην εφημερίδα της εποχής «εμπρός».Η σύλληψη έγινε σε έναν καφενέ της Γούβας ,διότι κατά τον έλεγχο του βρήκαν κάποια γεμιστά τσιγαριλίκια . Ο νόμος τότε ήταν δύο-δέκα μέρες κράτηση).
Η καλύτερη ερμηνεία του τραγουδιού » Μεμέτης»(υποκειμενική προσέγγιση)είναι του Δημ Αραπάκη 1931,με μπουζουξή τον Σπύρο Περιστέρη ,τον Λειβαδίτη στο τσέμπαλο και τον Κώστα Σκαρβέλη στην κιθάρα . Αυτή η φωνογράφηση έγινε από την εταιρεία Ορθοφώνικ, συγγενική της Αμερικανικής Βίκτορ. Ο παραγωγός ήταν ο Τέτος Δημητριάδης. Ο Δημητριάδης ξεκίνησε από το συγκρότημα του Αττίκ . Ήταν εξαιρετικός κιθαρίστας, συνθέτης, ηθοποιός, δημοσιογράφος, ερμηνευτής .Έκανε μπόλικα ταξίδια από την Αμερική -Ελλάδα.
Σήμερα τον «Μεμέτη «θα τον ακούσουμε από τον Στράτο Διονυσίου από μια ζωντανή ηχογράφηση που έγινε στην Αμερική . Θα παρατηρήσουμε ότι ο Στράτος συνεχίζει να τραγουδάει- κολλητά-στον ίδιο χαβά -όπως θα καταλάβετε και ένα άλλο τραγούδι με τίτλο «ο νοικοκύρης του σπιτιού » που το είχε πρωτοερμηνεύσει ο Πάνος Γαβαλάς, προφανώς για να ευχαριστήσει αυτόν που έπαιρνε εκείνη τη στιγμή τις βόλτες του.(Από την προσφώνηση του Διονυσίου «γεια σου Κυριάκο «, φαίνεται ότι ήταν φίλος του Διονυσίου) Καλή ακρόαση

Φωτό Lifo – Πειραιάς, γύρω στο 1935. Αριστερά ο στιχουργός Νίκος Μάθεσης «Τρελλάκιας». Αυτός με το σκυλί είναι ο Σωτήρης Γαβαλάς (δεύτερος από δεξιά). Ο πρώτος από δεξιά, που κρύβει το πρόσωπό του με το καπέλο του, ή είναι καταζητούμενος ή δεν του αρέσουν οι φωτογραφίες.